Có lẽ tất cả chúng ta đều biết tới IQ – Chỉ số thông minh. Được thiết kế để đo lường trí tuệ con người bằng 1 loạt câu hỏi. Chỉ số IQ cao hơn cho thấy khả năng nhận thức tốt hơn hoặc khả năng học hỏi và hiểu biết cao hơn. Những người có chỉ số IQ cao hơn có nhiều khả năng học tập tốt mà không cần nỗ lực tinh thần như những người có chỉ số IQ thấp hơn.
Vì vậy, đã có 1 thời gian dài chỉ số IQ trở thành công cụ đắc lực để đánh giá ai sẽ thành công hơn trong công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, tới bây giờ, giả định này đã được chứng minh là hoàn toàn sai lầm – có nhiều điều dẫn tới thành công hơn là chỉ đơn giản là ‘thông minh’.
Trí tuệ cảm xúc (EI hoặc đôi khi là EQ – Chỉ số cảm xúc) là một khái niệm hiện đại hơn và chỉ được phát triển đầy đủ vào giữa những năm 1990, bởi Daniel Goleman, cùng những người khác.
Lợi thế của trí tuệ cảm xúc
Những người có trí tuệ cảm xúc cao hơn thấy dễ dàng hơn trong việc hình thành và duy trì các mối quan hệ giữa các cá nhân và ‘phù hợp’ với các tình huống nhóm.
Những người có trí tuệ cảm xúc cao hơn cũng hiểu rõ hơn về trạng thái tâm lý của chính họ, điều này có thể bao gồm việc quản lý căng thẳng hiệu quả và ít bị trầm cảm hơn.
Không có mối tương quan giữa chỉ số IQ và EI.
Nói cách khác, năng khiếu học tập (IQ) không liên quan đến cách mọi người hiểu và đối phó với cảm xúc của họ và cảm xúc của người khác (EI). Điều này hoàn toàn hợp lý: tất cả chúng ta đều đã gặp những người rất thông minh nhưng lại không biết cách cư xử với mọi người và ngược lại.
Một số người có chỉ số IQ cao và trí tuệ cảm xúc thấp và ngược lại, trong khi một số người đạt điểm cao về cả hai và một số thì không.
IQ và trí tuệ cảm xúc cố gắng đo lường các dạng trí tuệ khác nhau của con người; cùng với tính cách, những thước đo này tạo nên tâm lý của một cá nhân.
Trí tuệ cảm xúc là một phần trong tâm hồn con người mà chúng ta có thể phát triển và cải thiện bằng cách học và thực hành các kỹ năng mới. Bạn có thể tìm hiểu thêm về những kỹ năng này từ thực tế, cũng như những khóa học ngắn của Kosaido. IQ và tính cách là những thước đo tĩnh hơn và có khả năng duy trì một cách hợp lý trong suốt cuộc đời (mặc dù bạn có thể phát triển khả năng của mình để hoàn thành các bài kiểm tra IQ rất thành công).
Bạn có thể tìm thấy nhiều bài kiểm tra khác nhau để đo lường chỉ số IQ, EI và tính cách của mình trên mạng và trong sách. Các bài kiểm tra trí tuệ cảm xúc yêu cầu người làm bài kiểm tra phải trả lời các câu hỏi một cách trung thực và do đó, việc ‘gian lận’ trong bài kiểm tra EI dễ dàng hơn rất nhiều so với bài kiểm tra IQ.
Cuối cùng, trí tuệ cảm xúc chỉ có thể được đo lường bằng cách một cá nhân tiến bộ trong cuộc sống – phát triển các mối quan hệ có ý nghĩa với người khác, kỹ năng và sự hiểu biết giữa các cá nhân, khả năng quản lý cảm xúc của chính họ và kỹ năng cá nhân của họ.
Các yếu tố của trí tuệ cảm xúc
Daniel Goleman đã chia Trí tuệ Cảm xúc thành các năng lực ‘Cá nhân’ và ‘Xã hội’, được phân chia rộng rãi giữa các kỹ năng cá nhân và kỹ năng giao tiếp. Trong mỗi phần này là một loạt các kỹ năng là các yếu tố của trí tuệ cảm xúc.
| Kĩ năng cá nhân (Cách chúng ta quản lý bản thân) | Kĩ năng xã hội (Cách chúng ta kiểm soát mối quan hệ) |
| Tự nhận thức: + Nhận thức cảm xúc + Tự đánh giá chính xác + Tự tin | Đồng cảm: + Hiểu người khác + Phát triển người khác + Hướng đến sự phục vụ + Giảm bớt khác biệt + Nhận thức chính trị |
| Tự điều chỉnh: + Tự kiểm soát + Đáng tin cậy + Tận tâm + Thích ứng + Cải thiện | Kĩ năng xã hội: + Sự ảnh hưởng + Giao tiếp + Xử lý mâu thuẫn + Kĩ năng lãnh đạo + Thay đổi xúc tác + Xây dựng kết nối + Cộng tác và hợp tác + Khả năng làm việc nhóm |
| Động lực: + Động lực từ thành tựu đạt được + Sự cam kết + Tiên phong + Tích cực |
